Kleuren zijn zó belangrijk in je leven. Een kleurrijk leven, een kleurrijke ervaring, een kleurrijke carrière, kleurrijk voedsel, alles wat met kleuren beschreven wordt krijgt daar als het ware een bepaalde lading door. Maar in hoeverre hebben kleuren invloed op je leven? En kun je met kleuren je gezondheid beïnvloeden? Het antwoord daarop luidt bevestigend. Laten we eens kijken naar de kleurrijke beschrijving die de Ayurveda daarover geeft.
De grote kracht van kleuren wordt nog steeds erg onderschat. In mijn praktijk heb ik menig patiënt serieus moeten adviseren om bijvoorbeeld de kleur van zijn of haar kleding te veranderen teneinde de genezing van een voortdurende depressie of andere geestelijke klachten te bevorderen. Elke kleur vertegenwoordigt immers een bepaalde gemoedstoestand en deze kun je met kleuren ook veranderen.
Clichébeeld
Maar we moeten af van het clichébeeld dat bijvoorbeeld gele of roze kleuren vrolijker maken dan zwarte kleuren. Ieder mens heeft namelijk een zekere kleurschakering nodig die helemaal bij hem of haar past. Daarnaast hebben kleuren ook hun eigen werking, maar dat heeft te maken met welke andere kleuren ze gecombineerd worden.
Hoewel wij tegenwoordig, dankzij de modernste wetenschappelijke technieken, duizenden kleuren kunnen scheppen, moeten we in de eerste plaats uitgaan van de zeven basiskleuren: rood, blauw, groen, oranje, geel, violet en indigo. Ook moeten we een onderscheid maken tussen de warme kleuren geel, rood en oranje en de koele kleuren groen, blauw, paars en violet.
Kleur in voeding
De Ayurveda geeft ook aandacht aan de kleur van voeding. Niet alleen de zes basissmaken zoet, zuur, zout, bitter, wrang en scherp moeten vertegenwoordigd zijn op tafel, ook de bovengenoemde basiskleuren moeten te zien zijn. Een maaltijd met vrolijke kleuren doet de smaakpapillen namelijk al activeren en dat is zeer bevorderlijk voor de spijsvertering. In de voedingswetenschap van het westen heeft men dit ook al lang door; zo zie je ieder vleeslapje in de koeling van de supermarkt er letterlijk gekleurd bij liggen vanwege de kleurbehandeling die ze eerst onderging. Zou men dat niet doen, dan koopt niemand het, want ongekleurd dood vlees ziet er afstotelijk uit. Hetzelfde geldt voor vitaminepillen en medicinale tabletten, dragees enz. Ze worden allemaal met kleurstoffen behandeld zodat ze er aantrekkelijker uitzien.
Een kleurrijke maaltijd wekt onze eetlust op, waardoor we met meer smaak eten. De meest onsmakelijke maaltijd kun je met kleur nog een beetje ‘oppimpen’ zodat er toch nog wat speeksel vrijgemaakt wordt om de spijsvertering te redden. Maar een smakelijke maaltijd die er kleurloos bij ligt, wekt de eetlust niet op met alle gevolgen van dien. Vooral Indiase maaltijden vallen op door hun prachtige kleurschakeringen. Als het eten in een van mijn favoriete Indiase restaurants in Nederland wordt opgediend, maak ik nooit mee dat bij een van mijn gasten het water níet spontaan in de mond loopt.
Kleur in kleding
Ook de verschillende menstypen hebben er belang bij om op de kleurschakeringen van hun kleding te letten. Mensen bij wie de vata-elementen dominant zijn hebben veel baat bij zwarte, rode en gele kleuren; mensen met een overheersende pitta voelen zich beter met blauw en groen en bij mensen met een overheersende kapha hoort juist weer geel, wit en rood. Maar je moet er ook weer rekening mee houden dat zwarte kleuren juist slanker doen lijken; dus ben je een forse kapha dan heeft lichtgekleurde kleding ook weer zo zijn nadeel.
Wanneer je depressief bent is het niet verboden om zwart te dragen, maar zorg er dan minstens voor dat je die kleur breekt met andere kleuren. Draag dan bijvoorbeeld géén donkere oogschaduw en lippenstift, draag geen donker horlogebandje of donkere kettingen. Draag dan juist zilveren of gouden sieraden en vermijd alle paars. Heb je gitzwart haar, draag dan alleen zwarte kleding als je je helemaal in balans voelt. Voel je je niet in balans draag dan meer rood of wit. Hier volgt een korte opsomming van wat de kleuren die je draagt vertegenwoordigen:
– Blauw: je wilt met mensen in contact komen, je zoekt aandacht
– Zwart: je wilt gepaste afstand bewaren
– Wit: je voelt je één met iedereen of je hebt behoefte aan die eenheid
– Paars: je bent helemaal op het hogere gericht, niet op de mensen
– Oranje: je wilt geestelijke zaken mededelen aan anderen
– Grijs: je voelt je sterk en in balans en je laat je niet van de wijs brengen
– Groen: je bent onzeker van jezelf en je zoekt begrip en goedkeuring
– Rood: voor jou is de aanval de beste verdediging
– Roze: je voelt je ontspannen en hebt een luisterend oor
– Geel: je wilt als volkomen onschuldig overkomen
– Bruin: je bent veel met jezelf bezig en wilt anderen geen echte aandacht geven
Natuurlijk draag je meestal diverse combinaties van kleuren dus je kunt de interpretaties niet al te letterlijk nemen. Bovendien is iedere kleur in verschillende tinten te zien die hun omschrijvingen relativeren.
Kleur heeft invloed
Het is interessant om ook eens naar de kleuren te kijken binnen groepsvorming. Hoe donkerder de kleuren (donkerbruin, zwart) binnen een groep mensen, hoe steviger hun eenheid. De eventuele gewelddadigheid vanuit zo’n groep naar buiten toe, is daarom altijd gevaarlijker dan acties vanuit groepen die uniform licht gekleurde kleding dragen, of kleding die opvalt door meerdere kleurschakeringen.
Kortom, via de kleuren die je draagt geef je onbewust boodschappen door aan de ander. Die ander vangt ze meestal ook onbewust op en zijn reacties zullen daar onder andere op gebaseerd zijn. Zo zien we dat de kleuren van voeding en kleding bijdragen aan ons welzijn en van invloed zijn op ons gevoel. Je kunt dit hele verhaal ook van toepassing verklaren op de kleuren van de inrichting van je huis, je kantoor en wat dies meer zij. Kleuren vormen altijd boodschappen naar de wereld toe.
Het is mooi als je je daar wat bewuster van wordt, dat vergroot ook je invloed op de wereld. Zo zie je hoe universeel de toepassing van de Ayurveda is!
Robert Swami Persaud