MAHATMA GANDHI 2 oktober 1869 – 30 januari 1948 (80 jaar)
‘Bijna alles wat je doet is onbelangrijk maar het is erg belangrijk dat je het doet’ (Gandhi)
Gandhi is vooral bekend om zijn geweldloze strijd, of het nu ging om rechten van arbeiders of de onafhankelijkheid van India. ‘Mahātmā’ is Sanskriet voor “grote ziel, een bijnaam die hij kreeg in 1915 tijdens een periode van door hem georganiseerde protesten van burgerlijke ongehoorzaamheid. Zelf vond hij dat deze bijnaam hem teveel eer gaf. Ondanks dat hij zich inspande voor verzoening tussen hindoes en moslims in India, kon hij echter niet verhinderen dat het land bij de onafhankelijkheid uiteindelijk werd opgesplitst in islamitisch Pakistan en hindoeïstisch India.
In de zomer van 1934 werden er drie mislukte aanslagen op zijn leven gepleegd. Op 30 januari 1948 werd hij, op weg naar een gebedshuis, driemaal in de borstkas geschoten door een radicale hindoe.
Gandhi is niet onomstreden: in 1941 schreef hij aan Hitler persoonlijk, dat hij niet geloofde, dat deze een monster was “zoals uw vijanden u beschrijven”. Kristien Hemmerechts, Vlaams auteur, schreef over Gandhi’s correspondentiepogingen onder de kop “Milosevic, Saddam, Gandhi en Hitler”: “Met andere woorden, Gandhi was een naïeve dwaas die tevergeefs zijn geweldloosheid als een panacee probeerde te verkopen aan de Führer.”
Ondanks de kritiek is hij voor velen een inspiratiebron en hét symbool van het geweldloze verzet. Hij is er echter niet de grondlegger van. Die eer komt de Amerikaanse schrijver Henry David Thoreau toe (1817-1862). Gandhi heeft o.a. geput uit zijn werk. Gandhi’s voorbeeld heeft na zijn dood navolging gekregen, zoals in Martin Luther King. Maar zelfs de huidige Occupy-beweging is gedeeltelijk geïnspireerd door zijn ideeën.
Meer info over Gandhi: reizende tentoonstelling
Meer info over geweldloosheid: nonviolenceworks.com, M.K. Gandhi Institute,nonviolence.org