Als we de betekenis van het woord goeroe opzoeken lijkt deze stelling niet waar. In het Van Dale woordenboek der Nederlandse taal lezen wij: goeroe (<Sanskr.), m.(-s), 1. (in ’t alg.) leermeester; – 2.
(in ’t bijz.) inlands godsdienstonderwijzer. De goeroe als een leermeester, een godsdienstonderwijzer, in de ruimste betekenis een geestelijk leraar. Dan moeten we constateren dat de populariteit van de geestelijk leraar (pastoor, dominee, predikant, imam, rabbi, oosterse wijze) in onze maatschappij
eerder afneemt dan toeneemt. De christelijke kerken lopen leeg. Toch is er geen verandering opgetreden in het percentage gelovigen in ons land. Alleen willen mensen zich niet meer organiseren. Zij zoeken naar een grotere vrijheid in het belijden van hun geloof. De moderne mens is veel individueler geworden. De oosterse en Nieuwe Tijds-ideeën (vaak vertalingen van oosterse ideeën) zijn toegesneden op persoonlijke ontwikkeling, bieden concrete handvaten, wijzen op gezondheidsaspecten en lijken daardoor zeer geschikt voor de moderne mens. Osho (Bhagwan) en de Maharishi zijn goeroes die sinds de jaren zestig grote bekendheid verworven hebben in het Westen.
De aanleiding van dit artikel over goeroes vormde het bezoek van Deepak Chopra aan ons land. Er waren mensen uit alle lagen van de Nederlandse bevolking aanwezig bij zijn lezing. Je kon je afvragen of er een kentering in bewustzijn gaande is in Nederland, dat er zoveel mensen belangstelling hebben voor een lezing die zich baseert op de weg van Yoga? De stichting OM Instituut voor Bewustzijnsontwikkelling in Baarn is de organisatie die Deepak Chopra voor de lezing naar Nederland haalde. De stichting wil een bijdrage leveren aan de bewustzijnsverandering in Nederland. Het is vaak beschreven dat het doel van de mensheid is zich naar steeds hogere en diepere lagen van bewustzijn te ontwikkelen. Het aantal bezoekers bij de lezing toont een behoefte aan nieuwe wegen naar verandering. Oosterse ideeën hebben volgens onderzoek al langere tijd een sterke invloed op het groeiende deel gelovigen zonder kerk. Van het Nieuwe Tijds-denken blijkt de meerderheid van de Nederlandse bevolking op de hoogte te zijn. Komt dit nu doordat deze ideeën zo aanspreken, of omdat zij die deze ideeën verkondigen zo inspireren? Kortom: is de goeroe “in”?
Het aanbod op de ‘geestelijke markt’ is tegenwoordig enorm. Veel mensen kunnen het kaf niet meer van het koren scheiden. Een goeroe wordt geacht dat onderscheid wel te kunnen maken en is om die reden belangrijk voor mensen die op zoek zijn. Het individuele en persoonlijke aspect van de relatie tussen een goeroe en de gelovige is van groot belang in onze solistische maatschappij.
Ook hebben mensen steeds meer behoefte aan geestelijke leiding, omdat ze steeds meer lezen en te weten komen over de niet-materiële wereld. De spirituele boekwinkels schieten als paddestoelen uit de grond. Deze wereld ervaren is vaak niet mogelijk vanuit een boek. Een goeroe kan mensen helpen ervaring op te doen. Hoe belangrijk geïnspireerd geestelijk leiderschap is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat iemand als Nico ter Linden (een geïnspireerd christen) de Westerkerk in Amsterdam wel vol kreeg, door de mensen in hun hart te raken. Een ander voorbeeld is de Veluwe. Daar waar het overgrote deel van de bevolking Hervormd is zijn een aantal kleine Katholieke gemeenten blijven bestaan. In de storm van de hervormingen predikten hier namelijk zeer geïnspireerde pastores. De boodschapper bleek meer aan te spreken dan de boodschap. Dit zie je overal terug in de godsdienstige geschiedenis. Geïnspireerde geesten als Boeddha, Jezus of Mohammed worden als boodschappers geëerd. De boodschap is vaak vergelijkbaar en op veel plaatsen zelfs identiek. In het geval van bijvoorbeeld dr. Deepak Chopra geldt niet alleen dat hij de oosterse ideeën zo weet te vertalen dat zij ons als westerlingen aanspreken, maar ook dat hijzelf, de boodschapper van de ideeën, aanspreekt. Hij is een geïnspireerd, erudiet mens, arts en wetenschapper.
Vanuit Yoga is er van oudsher de traditie van een goeroe geweest om je via kennis en ervaring te leiden naar je werkelijke zelf. Je ziel die onderdeel uitmaakt van het grote veld van bewustzijn wat ons omringt. De meer dan 5000 jaar oude kennis uit de Veda’s uit India is een weg die blijkbaar ook in onze tijd nog steeds een beproefde weg is. Ayurveda, de wetenschap van het leven, is een onderdeel van die weg. De verdienste van dr. Deepak Chopra is dat hij miljoenen mensen op de wereld momenteel weet te inspireren die weg weer te onderzoeken. Door zijn boeken, door zijn cursussen en seminars en door zijn lezingen. Dat betekent dat hij een boodschapper is. De kennis die hij doorgeeft is oeroud. Het is dan ook alsof de kennis hem draagt en ervoor zorgt dat zoveel mensen deze kennis
tot zich willen nemen.
Meditatie vormt daarin de basis van het contact maken met je eigen ziel en het veld van bewustzijn in en om ons heen. De methode die hij herontdekt heeft in de Veda’s, heeft hij in eigentijdse termen “oerklankmeditaite” (Primordial Sound Meditation) genoemd. Het is een mantrameditatie. Twee keer een half uur per dag gaan zitten en de mantrameditatie beoefenen brengt je al snel in aanraking met het veld van de stilte en jouw eigen weg in het leven. Het is een oude en beproefde manier van mediteren. Ook heeft hij toegankelijke cursussen vanuit de Ayurveda ontwikkeld. In Nederland organiseert het OM Instituut een aantal van deze cursussen, waaronder Oerklankmeditatie. Daarnaast zijn er 9 onafhankelijke instructeurs in Nederland werkzaam, die de door Deepak Chopra ontwikkelde cursussen onderwijzen: “Oerklankmeditatie” (Primordial Sound Meditation), “Helende krachten van Bewustzijn” (The Magic of Healing), “In scherpende Gezondheid” (Creating Health). De relatie met de goeroe is van oudsher belangrijker geweest dan welke relatie dan ook, als de daarvoor koos. Misschien is op onze weg van ontwikkeling de tijd aangebroken dat we ons als mensheid autonoom bezig kunnen houden met de ware kennis over leven en bewustzijn die al zolang onder ons is. Zodat ook wij nieuwe wegen kunnen schouwen, waar onze taak ligt hier op aarde. Zodat de liefde zelf onze goeroe kan zijn, de liefde om ons uit te drukken, te ontwikkelen en onze taken onder de mensen te verrichten. Dr. Deepak Chopra zegt zelf over het goeroe zijn: ‘Ik ben geen goeroe, ik ben slechts een spiegel waarin jij je eigen leraar ziet’.