Iedereen heeft wel een eigen idee over geluk. Het lijkt zo een simpele vraag: Ben je gelukkig? Maar als ik mezelf die vraag zo stel, weet ik er niet zo een twee drie een eenduidig antwoord op te geven. Meteen schieten er allerlei voorwaarden en omstandigheden door je hoofd waar je het antwoord vanaf laat hangen. Als ik mezelf bijvoorbeeld vergelijk met een persoon uit een derde wereld land, dan is het vrij voor de hand liggend dat ik gelukkig ben, omdat ik iedere dag eten en drinken heb. Maar gelukkig zijn, is niet zo zwart-wit. Natuurlijk heeft elke mens bepaalde basisbehoeften, maar als die zijn vervuld, hoeft die persoon nog niet gelukkig te zijn.
Het hangt dus heel erg af van de maatstaf die je voor jezelf hanteert. Iedereen kent het gezegde: ‘Geld maakt niet gelukkig’, maar ook dit cliché hoeft niet altijd op te gaan. Zo heb ik voor deze uitzending met verschillende mensen gepraat over wat geluk nou precies voor hen persoonlijk inhoudt. En het blijkt dat geld zeer zeker kan bijdragen aan de gelukservaring van iemand, maar het is dan wel in combinatie met.
Maar het meest verbluffende is toch om te zien hoe totaal verschillende dingen mensen gelukkig kunnen maken. Ik vraag me af waar dat mee te maken heeft. Voorheen dacht ik dat het winnen van de loterij elke persoon gelukkig zou maken. Maar ik heb gemerkt dat het heel sterk samenhangt met de doelen die een mens voor zichzelf stelt in het leven. Geld is een middel dat goed van pas komt bij het verwezenlijken van vele doelen en dat is waarom de meeste mensen het graag willen hebben. Maar het is slechts een middel, om die doelen te bereiken die ze daadwerkelijk gelukkig maken.
Zo zijn er meerdere middelen, die mensen goed kunnen gebruiken bij het nastreven van hun doelen die tot geluk leiden. Zoals tijd, een andere omgeving of erkenning en dankbaarheid van anderen. Maar is geluk ook een doel op zich? Of is het meer de weg die ernaartoe leidt die mensen een gevoel van geluk geeft? Als ik er zo over nadenk, neig ik meer naar het laatste. Want geluk is niet iets statisch, iets wat je op een bepaald moment bereikt en daarna is de kous af. Het is meer een soort ‘state of mind’ die constant onderhevig is aan verandering. Het is ook iets betrekkelijks. Zo las ik laatst in de Vedische geschriften dat ‘goed’ en ‘slecht’ (lees: ‘gelukkig’ en ‘ongelukkig’) in feite hetzelfde zijn. Het zijn slechts gradaties van dezelfde energie. En de een kan slechts bestaan bij de gratie van de ander.
Eigenlijk best logisch als je erover nadenkt: Hoe kan je namelijk weten wat gelukkig zijn betekent als je nooit ongelukkig bent geweest? Maar als geluk dan zo iets abstracts en veranderlijks is, is er dan helemaal niets wat je als gemeenschappelijk vertrekpunt kan hanteren bij het benaderen van de betekenis van geluk? Een soort basisregel of uniforme waarheid? Na lang zoeken ben ik toch op iets gestuit: het antwoord ligt letterlijk dichterbij dan je zou denken… Volgens de hindoe filosofie is gelukkig zijn namelijk de natuurlijke geaardheid van ons mensen. Wij zijn in de kern, in ons ziel, een en al gelukzaligheid. Het ware geluk zit dus gewoon in onszelf! Als de mens zich dus zou ontdoen van zijn fysieke en geestelijke lichaam en alleen de ziel nog overblijft, is er niks anders dan geluk. Omdat de ziel een onderdeel is van het Goddelijke.
Dit zijn natuurlijk prachtige woorden, maar wat doe je ermee in de praktijk? In het dagelijkse leven, waar je wel degelijk met een fysiek en geestelijk lichaam te maken hebt? Voor mij persoonlijk is het leven met deze wetenschap een zeer prettige ervaring. Het helpt mij de dingen in het leven te relativeren door ze te beschouwen vanuit een ander perspectief. Natuurlijk ben je als mens niet constant gelukkig, maar dat moet je in dit leven ook niet willen. Omdat de tijden of momenten waarin je ongeluk ervaart ook een functie hebben. En de gedachte dat je in puurste vorm, in je ziel, altijd gelukkig bent, helpt je dan prima door dit soort tijden heen.
Monique Badloe, 21 juni 2011