“Tradities zijn gewoontes en gebruiken die je meekrijgt van je ouders”. Dit is een zin die ik nu nooit meer vergeet, na het maken van een programma over dit onderwerp. Vaak denken we bij tradities aan grote dingen die we samen doen. Maar er zijn ook kleinere, persoonlijke tradities. Ik heb er zelf een paar. Ik moet zeggen dat ik het vroeger altijd een ramp vond. Maar nu is het anders. Herken je dit?
Je bent op visite bij je familie. Het is gezellig, er wordt gekletst, gelachen en natuurlijk gegeten. Lekkere hapjes als bara, telo, ghoegrie..met natuurlijk de chutney niet te vergeten, komen de kamer binnen. Iedereen begin te eten. Ik ben bijna klaar met het eten en zie die blik van me vader. Hij controleert me lijkt het wel. Ik pak lekker nog 2 barra’s. Hij houdt me in de gaten en kijkt, tussen het praten door, wanneer ik klaar ben. Ik voel zijn blik.
“Zhunaysha, ruim alle bordjes je even op en was je af?” hoor ik hem zeggen als ik net het laatste stukje barra naar binnen heb weggewerkt. Hooo! Denk ik bij mezelf, moet dat? Ach ja, zo gaat dat toch, meisjes helpen altijd als ze op visite zijn?
Als 14-jarige, vond ik dit zoo vervelend! Ik snapte niet waarom mijn vader mij moest aanspreken. Er waren nog zoveel andere mensen in de kamer? Maar ja, ik deed het dan maar gewoon omdat het gevraagd werd, of ja het moest gewoon.
Als jong meisje snap je niet waarom je al die dingen moet doen. Waarom moet je persé met Ram Ram of Namaste groeten? “Hallo” is toch ook gewoon goed? Iedereen doet dat, op school, buiten, alleen bij familie moet dat niet.
Ik vond dat zo raar. Dan kom je een huiskamer binnen, meteen 26 ogen op je gericht. En dan zeg je “Sab koi ke ram ram aur namaste” (Iedereen hier gegroet). Voor een klein, verlegen meisje van 8, is dat doodeng. Al die ogen die naar je staren. Ik verschuilde me altijd achter mijn moeder en bewoog mijn lippen voorzichtig, zo het leek alsof ik ook iedereen groette.
O, en deze dan? Dit vergeet ik nooit meer. Ik heb het ook voorgoed afgeleerd. Ik en mijn moeder waren aan het winkelen. Mijn moeder komt haar vriendin tegen en begint gezellig te kletsen. Ik ken deze vriendin goed en weet dat het dan lang duurt. Plotseling maak ik een opmerking. Hierbij noem ik de vriendin bij haar voornaam.
Ik zie de blik van mijn moeder. Met grote ogen kijkt ze aan. “Wat nou Georgette? Zeg je gewoon Georgette? Het is TANTE Georgette!” Zo..! Ik begreep het direct. Sindsdien werden kennissen, vrienden, bekende van mijn ouders automatisch oom en tante voor mij. Trouwens in India, Indiase films en series zie je dit verschijnsel ook. Ouderen worden altijd met Uncle and Aunty aangesproken!
Ok. Weer even terug naar de gebruiken en gewoontes. Veel begonnen als dingen die moeten. Het werd vroeger altijd verwacht. Maar nu..nu doe ik gewoon waar ik in zin heb. Ik doe dingen die goed voelen. Ik spreek mensen automatisch aan met oom, tante of begin spontaan af te wassen. Wel doe ik niet meer aan de “algemene groet”. Nee, als ik nu een huiskamer binnen kom, ben ik niet meer verlegen. Ik kijk gewoon iedereen aan en ga het rijtje persoonlijk af. Zeg eerlijk dat is toch veel gezelliger en beleefder om iedereen persoonlijk gedag te zeggen;)
Zhunaysha Gajadhar, 26 maart 2009