Shah Rukh Khan draagt met gemak het AUM teken en Rishi Kapoor speelt als vanzelfsprekend een moslimman. Toch bespreekt Bollywood met regelmaat de liefde haat relatie tussen India en Pakistan. Wat doen films met dergelijke themas met de relatie tussen Hindoestaanse moslims en hindoes?
In Darshan deze week:
Een reportage uit Suriname over een actueel onderwerp aangaande de hindoe(staanse) gemeenschap aldaar. Het laatste nieuws uit Suriname rechtstreeks van verslaggever Sabitri Gangapersad. Actuele gebeurtenissen en activiteiten in de hindoe(staanse) gemeenschap in Nederland. Bollywood tussen hindoes en moslims.
Indiërs die uit Suriname vertrokken waren in meerderheid hindoe. Maar er waren ook enkele tientallen moslims onder hen. In Suriname heeft men altijd ‘gezellig met elkaar geleefd zonder enige vorm van spanning onderling. Men kwam bij elkaar over de vloer en vierde elkaars feestdagen door de ander erbij te betrekken. Er ontstond in Suriname een nieuwe term voor etnische Indiërs: de Hindostaan. Daaronder werden zowel hindoes als moslims verstaan.
In Nederland
Er gaan geluiden op dat men constateert dat vooral moslims in Nederland radicaliseren onder invloed van het Arabische islam. Ook zorgen films over bijvoorbeeld de Kashmir kwestie of de verdeling van India in een India en een Pakistan voor negatieve beeldvorming en daarbij behorende gevoelens. Aan de andere kant proberen filmmakers door middel van een liefdesverhaal te laten zien dat liefde alle religies overstijgt en uiteindelijk overwint.
Veer Zara, Mission Kashmir
In vroeger tijden speelden sterren in films als Amar, Akbar, Anthony en Aap ke deewane om te laten zien dat religie mensen verbindt en niet van elkaar verwijdert. Ook nu zien we films als Henna (Raj Kapoor zijn droomproject) Mission Kashmir, Veer Zara. En ook hierin is liefde voor de mens achter de religie de rode draad. Maar wat doen deze beelden met de verhouding tussen de Hindoestaanse hindoes en moslims?
In Darshan spreken we hindoes en moslims over hun onderlinge relatie en over hoe deze al dan niet beïnvloed wordt door Bollywoodfilms hierover.
Thema: Moslims en Hindoes
Samen het Hindoe-Moslim taboe doorbreken
Vaak wordt gesuggereerd dat de relatie tussen Hindoes en Moslims in Suriname heel goed was. In Nederland is de tegenstelling, onder invloed van tegenstellingen in India, aangescherpt, zegt men. Aan de andere kant is er ook in Suriname altijd wel een ondertoon van verschil geweest.
Helen, zelf afkomstig uit een hindoe-moslim gezin, is blij dat die ondertoon van verschillen in Bollywoodfilms worden besproken. In haar opvoeding ervoer zij de tegenstelling tussen Hindoes en Moslim. In ons gezin zijn een aantal leden met Hindoes getrouwd en een aantal met moslims. Dit brengt veel spanningen teweeg. Hier in Nederland hebben mensen hun eigen leefwijze gecreëerd, hun eigen godsdienstige regels opgesteld. Dit leidt, volgens Helen, tot verwijdering in de groep.
Moslims uit Suriname zeggen vaak dat zij leken zijn op het gebied van de Islam en dat mensen uit Pakistan en Arabische landen hen de leer komen bijbrengen. Hier is Helen het niet mee eens; Ik kan zelf bepalen waar de waarden en normen niet toe te passen zijn in Nederland.
Beluister of download dit item als mp3 bestand (7.44 min)
———-
In Suriname een vriend, in Nederland een vreemde?
In Suriname leefden de Hindoes en de Moslims gebroederlijk naast elkaar en vierde men religieuze feestdagen samen. Hier in Nederland is dit anders geworden, zo wil men elkaars feesten niet meer als eigen erkennen, zegt meneer Basarat, zelf Hindoestaanse moslim.
Meneer Dwarka, Hindoestaanse hindoe, vindt dat het verschil tussen Nederland en Suriname groot is. Het is een kwalijke zaak dat we hier niet meer zo gebroederlijk samen kunnen leven zoals wij dat deden in Suriname. Zo heb ik Moslim vrienden die ondanks uitnodigingen niet meer over de vloer komen en het contact verbreken.
Tegenwoordig beginnen conflicten al bij een gemengd huwelijk. Mensen bezoeken elkaar bijvoorbeeld niet meer omdat zij tegen deze vermenging zijn, zegt Basarat. Hierom zou hij gesprekken tussen beide gemeenschappen wenselijk achten. We weten allebei hoe onze gemeenschap in elkaar zit, dus als religieuze leiders gesprekken met elkaar zouden hebben, zou dit een goed voorbeeld zijn voor de doorsnee gelovigen en betrekken zij ook anderen bij de eigen gemeenschap, aldus Basarat.
Beluister of download dit item als mp3 bestand (9.50 min)
———-
Bollywood kijkt alleen naar de extremen
Indiase films behandelen vaak de relatie tussen Hindoes en Moslims in India. Een moslim bioscoopganger in India vindt dat het conflict tussen hindoes en moslims veel kleiner is dan wat men op het doek ziet. Een andere filmfan, hindoe, bekijkt de films meer vanuit een nationaal patriottistisch oogpunt.
Zijn mening is juist dat sommige Indiase films zodanig op gebeurtenissen inspelen dat mensen daar een religieus gevoel bij krijgen. Hij heeft zelf zowel een nationaal als religieus gevoel bij de India/ Pakistan kwestie. Als je tot een religieuze groep behoort, voel je je daaraan verwant. Maar je nationaliteit zegt wie je bent. Je thuisland geeft je identiteit, daarna pas komt de religie.
Een moslim geeft aan dat hij zich door zijn geloof niet perse verbonden voelt met Pakistan. Het geloof verbindt hem naar eigen zegge niet met een land. Iedereen in India is eerst een Indiër en dan pas een Moslim, Christen of Hindoe. Er zijn echter wel sommige mensen voor wie de religie zwaarder weegt dan de identificatie met het land. Bollywood focust zich hierop omdat de stem in het midden niet interessant is voor een film. Extremen zijn interessanter.
Beluister of download dit item als mp3 bestand (6.02 min)
Muziek deze week:
-Jhoomenghi Baharein en Aa bhi ja aye mere humdum van het album Gaane bhi do yaaron, a band of boys met muziek van Leslie Lewis
-Aana dobara van gelijknamige cd Aana dobara, gezongen, gecomponeerd en geschreven door Avadhoot Gupte
Het gehele programma kunt u hieronder beluisteren.
Bekijk of luister het fragment