Het kan knap lastig zijn om de taal van het oosten te doorgronden als je niet in India geboren bent. In de oosterse traditie hebben woorden een andere zijnswijze. En ze krijgen daardoor ook een andere belevingswijze. Zo kent men in de klassieke oosterse traditie geen aparte woorden voor religie en godsdienst. Dat heeft er mee te maken dat de leefwerelden van de mensen niet zo gescheiden zijn als in het westen. De oosterse traditie kent dientengevolge ook geen aparte woorden voor ethiek, zingeving en spiritualiteit. In onze cultuur zijn we dol op analyseren en rubriceren. Je kunt het ook makkelijker zeggen: we delen de wereld graag in in hokjes. Want zonder hokjes snappen we de wereld niet. Plak ergens een etiket op en we weten weer hoe het in elkaar zit.
OHM kent een drietal radioprogramma’s. We beginnen op zaterdagmiddag om 16.30 uur met de Lotusvijver, een programma waarin we de essentie van de hindoe-spiritualiteit proberen te verklanken. De lotus is het klassieke oosterse symbool voor onvoorwaardelijke en tot volledige wasdom gekomen humaniteit. De Lotus staat met haar wortels in het troebele en modderige water van lijden en onwetendheid. Deze bloem groeit dwars door de ondoorzichtigheid van het water naar het licht. Een prachtige naam voor een spiritueel programma. Vervolgens kunt u om 17.00 uur luisteren naar Hindoewijzer. Hierin worden de Hindoe-identiteit en traditie in verschillende sociaal-culturele onderwerpen belicht.
In het derde programma, met de prachtige naam De bestemming gaan we op zoek naar de levensbestemming van de mens. Maar dit vergt enige uitleg. Het woord bestemming is een vertaling van het oude Sanskriet-woord Dharma. Zoals gezegd, omdat de taal van het oosten geen aparte woorden kent voor ethiek, religie en spiritualiteit worden deze woorden vaak samengevat met het woord Dharma. Dan kent men in India ook nog het woord Svadharma, dat is je individuele persoonlijke levenslot. Dus als het gaat om de menselijke bestemming, ook in psychologisch opzicht, wordt meestal de term Dharma gebruikt. Vandaar de rubriek De Bestemming. En waarom kun je maanden, zo niet jaren over zo’n thema doorpraten? Allereerst omdat het alles te maken heeft met wat we in onze taal onderzingeving verstaan. Over de zin en onzin van het leven kun je blijven praten. Zelfs tot diep in de nacht.
Maar de belangrijkste reden is dat het woord dharma voor ieder mens een eigen gevoelskant heeft. Het woord Dharma kent een binnen- en buitenkant. Vaak wordt het woord fatalistisch opgevat als levenslot, als levensopdracht. Als je calvinistisch duidt voldoe je al heel snel niet aan je levensopdracht. En in de calvinistische cultuur hangt dan daar meteen ook een waardeoordeel aan. Nu kunnen ze in het oosten ook heel fatalistisch denken. Maar het woord Dharma zoals het bedoeld is, heeft geen negatieve bijbetekenis. Sterker nog: je vindt je dharma als je dat doet wat er gedaan moet worden. Dus als een koe in een weiland staat en doet wat hij doen moet: eten, slapen en poepen, volgt hij zijn dharma. Zo is het de essentie van de vogel om te vliegen en van de slang om te kruipen. De meeste dieren doen wat er gedaan moet worden. Alleen de mens heeft er wel eens last van dat hij/zij de weg naar de levensbestemming niet kan vinden. En dat heeft er weer mee te maken dat we ons te vaak laten leiden door onze hersenen en niet door ons hart. Maar wie vanuit het hart leeft, maakt grote kans om de weg naar huis te vinden.