Sommige mensen hebben er zo’n uitgesproken mening over. Zonder een goeroe (guru) zal het je nooit lukken om Moksha te bereiken. Anderen weten het zeker: buiten kerk en bijbel om is er geen heil te vinden. Allemaal onzin, zegt een derde, als je het pad van yoga volgt zul je uiteindelijk het licht ontdekken. Je hebt er geen grote fantasie voor nodig om dit lijstje af te maken. Er zullen ongetwijfeld mensen te vinden zijn die zeggen dat je spiritueel geen schijn van kans maakt als de Ramayan niet uit je hoofd hebt geleerd.
Ik moet zeggen dat ik het bijzonder aan het hindoeïsme vind dat een ieder zijn of haar eigen pad naar waarheid mag vinden. Ik zeg heel bewust niet DE waarheid, want die is nergens te vinden. Er bestaat geen waarheid voor alle tijden en alle plaatsen. Er bestaat wel waarachtigheid die in het hart van elk mens te vinden is. En wat ik van de Indiase traditie heb geleerd is dat ik het onderwijs van Krishna en Arjun in de Gita mag opvatten als een soort levenshulp: hulp op onze persoonlijke levensweg.
Samengevat kun je zeggen dat er in de wereld van de religie een drietal stromingen zijn. De eerste beweert dat de waarheid te vinden is in het boek (Gita, Koran, Bijbel, Edda etc). Rigide boekreligies zijn er zelfs heel duidelijk over: de bronnen van openbaring zijn alleen in de Heilige Boeken te vinden. Natuurlijk mogen we ons afvragen welke religieuze bronnen heilig voor ons zijn. Ze kunnen ons per slot van rekening helpen om onze diepste religieuze inspiratie te vinden. Maar veel religies maken de Waarheid van het Boek zo exclusief.
Ik ging en ga nog veel om met mensen die een oosterse leermeester hebben gevonden. Zij menen dat je als mens een levende spiritueel meester nodig hebt om je de weg te wijzen naar het licht en het hart. Tal van mensen die ik op mijn pad tegenkwam kozen voor een spiritueel leraar: Krishnamurti, Osho, Sai Baba en Avatar Adi Da Samray. Inhoudelijk heb ik heel veel van deze leraren geleerd. Natuurlijk voor zover mijn kleine denkraam dat toeliet, om een westerse heer van stand, te weten O.B. Bommel, te citeren. Maar ik moest soms wel een beetje glimlachen als iemand beweerde dat guru A toch wel een hogere incarnatie van de goddelijke waarheid belichaamde dan guru B.
De derde positie is die van de gnostici. Volgens de gnostici is kennis over God, het Al in de mens zelf te vinden. Door in te keren in ons Zelf en in ons hart kunnen we kennis verkrijgen over de bronnen die het ons mogelijk maken om zelf te communiceren met de goddelijke wereld. Je zou kunnen zeggen dat de Vedische traditie deze positie het duidelijkst laat zien. Veda = weten = gnosis.
In de moderne tijd begint zich echter een vierde stroming af te tekenen. Steeds vaker worden boeken als Mahabharat, Bhagavad Gita en Ramayan gezien als levenshulp op de menselijke ontwikkelingsweg. In de Bhagavad Gita treedt Shri Krishna op als de leermeester van Arjun. Het gaat er niet zozeer om dat Shri Krishna aan Arjun tal van leerstelligheden oplegt of onderwijst. Krishna laat Arjun zien wie hij werkelijk is. Alle drie componenten: Geschrift, Guru en Gnosis worden niet meer tegen elkaar uitgespeeld. En dan wordt het pas echt helder op ons levenspad.