Religie staat aan de wieg van tal van conflicten op aarde. In de handen van goede mensen is religie één van de mooiste zaken die een mens toe kan vallen. Maar in de handen van slechte mensen kan religie ook één van de verderfelijkste zaken worden.
Vooral als deze religie gebaseerd is op het creëren van een soort onderscheid tussen de goeden en de kwaden, de schapen en de bokken. Waarbij wij – dat wil zeggen onze eigen club – natuurlijk staat voor de schapen, de goeden… en de andere partij representeert altijd het slechte. De hel, zei Jean Paul Sartre, dat zijn de anderen.
De hindoetraditie is nooit een bekeringstraditie geweest. Het hindoeïsme was zo’n brede rivier waarbinnen tal van opvattingen mogelijk waren. Zo veel mensen, zo veel manifestaties van het goddelijke. Het hindoeïsme kent gelukkig het fenomeen bekeren niet. Wat niet wil zeggen dat er nooit hindoes zijn geweest die anderen hebben proberen te overtuigen van de achterkant van hun gelijk. Sommigen zeggen dat je er zelf voor kunt kiezen om hindoe te worden. Harmonie met jezelf en je leefomgeving worden daarbij als belangrijk gezien. Weer anderen zeggen dat het je verbonden voelen met de hele wereld de eindtoestand is van de bekering tot hindoe.
Het heeft iets te maken met de schoonheid van de traditie om niet uit te gaan van het eigen gelijk. Het is heel prettig om te zien hoeveel vrijheid er in de Nederlandse samenleving gecreëerd wordt door ruimte te scheppen voor andersdenkenden. Waar de geest des heren is, daar is vrijheid. Hoe meer vrijheid, hoe meer respect. Hoe meer respect, hoe meer vrijheid.
En het is natuurlijk ook de vraag of het zinvol of nuttig zou zijn om hindoe te worden. Kun je zonder hindoe te worden wel Moksha bereiken? Kun je zonder christen te worden en lid te worden van kerk X wel in de hemel komen? Ja, zal de een zeggen, je relatie met God heeft niets te maken met de vraag tot welke club je behoort. Nou en of, zegt een ander, zonder de weg van het hindoeïsme bereik je de verlichting nooit. Terwijl een derde zal zeggen dat het om yoga en meditatie gaat. Via deze weg bereik je je doel. Je hoeft daarvoor niet perse alle leerstellingen te onderschrijven.
Een ding moge duidelijk zijn: hindoe worden is geen kwestie van eventjes tien woorden opzeggen of wat kraanwater over je hoofd laten besprenkelen. Het gaat om een proces van vele jaren hard werken aan je innerlijke groei en daarbij is doorzetten het motto. En misschien gaat het er wel helemaal niet om om hindoe te worden. Of jood. Of christen. Of moslim. Swami Vivekananda heeft ooit eens gezegd dat het hem er niet om ging om anderen tot het hindoeïsme te bekeren. Hij wilde mensen zo veel mogelijk mee geven uit zijn traditie. Het gaat om leren mens te zijn. Dat is ook wat Mahatma Gandhi heeft voorgeleefd. Het gaat er veel meer om hoe jouw traditie je kan helpen om mens te worden: mens voor de mensen en mens voor de wereld.