In mijn werk als researcher voor OHM vraag ik mensen die mee willen werken aan een programma, of ze vast hun visie op het programma willen verwoorden, zodat de collega’s die gaan interviewen daarvan kennis kunnen nemen.
Soms gebeurt het dat mensen wat verwonderd of zelfs geïrriteerd zijn als ik zeg dat ik graag een voorgesprek met ze wil. “Dus dan word ik eigenlijk twee keer geïnterviewd”, zei iemand onlangs. “dat vind ik zonde van de tijd en daar doe ik niet aan mee.” Toch hebben de meesten er geen moeite mee. Maar laatst was er iemand die afhaakte en ook geen interview meer wilde. Tja en dan moet je op zoek naar een ander. Een belletje van mijn collega bracht de man op andere gedachten en wilde toch worden geïnterviewd. Zonder voorgesprek. Dat wel. Nu had ik hem al eens eerder voor een tijdschrift geïnterviewd en had door googelen al heel wat informatie over hem, zodat ik toch een research-verslag kon produceren. Natuurlijk was ik aanvankelijk geïrriteerd en dacht: bekijk het maar! De les die ik eruit trek is dat het goed is niet meteen vanuit die boosheid en irritatie te handelen. En dat is iets dat je vaak ziet gebeuren en zie je mensen in een emotionele achtbaan terecht komen.
Ik interviewde ooit een politicus die tijdens een nachtelijke vergadering het zwaar voor z’n kiezen kreeg door een ‘hoofdpijndossier’ en hij voelde dat hij op ontploffen stond. Eerder had hij tijdens een workshop geleerd dat het in dergelijke situaties goed is om even ‘naar binnen te gaan en de ogen te sluiten.”De leider van deze workshop, een goede vriend van me, sprak bewust niet van meditatie omdat zijn gehoor bestond uit rationele no nonsense managers bij wie je met in hun ogen zweverig gedoe niet moet aankomen. Onze politicus besloot het advies op te volgen, laste een plaspauze in, ging even naar het toilet waar hij even z’n ogen kon sluiten. Heel even maar, want er werd op hem gewacht. “En opeens, in een flits had ik de oplossing! De vermoeidheid was weggeëbd en fris als een hoentje ging ik weer monter naar binnen, verwonderd gadegeslagen door mijn collega’s die me vermoeid en geïnitieerd naar het toilet hadden zien gaan. Toen iedereen weer zat vertelde ik hoe ik dacht het probleem – dat eigenlijk geen probleem was – op te lossen en we waren eruit. Iedereen opgelucht al sputterde wel iemand tegen die een nieuw probleem wilde creëren, wat hem niet in dank werd afgenomen. We gingen dus in een goede sfeer uit elkaar en konden verwonderde en vermoeide journalisten, vertellen dat we eruit waren.”
Geen agressieve achtbaan
Voor mij als journalist reden de man later te interviewen, waarin hij mij dit mooie verhaal vertelde. Er is een spreekwoord: laat de zon niet opgaan over je boosheid. Anders gezegd, slaap er een nachtje over. Onze politicus wist dat zoiets in dit geval niet mogelijk was maar ging eigenlijk even als het ware “een geestelijk” dutje doen. Als ik zelf met geïrriteerde mensen te maken krijg probeer ik te voorkomen dat ik in hun emotionele achtbaan kom. Lukt niet altijd hoor. Ben nog niet verlicht of zo en als ik de hoorn neerleg mompel ik wel eens iets maar dat ga ik nu niet verklappen, maar het is niet zo moeilijk te raden. Vaak denk ik dan na over mijn reactie. In dit geval ben ik op het voorval gaan reflecteren en kon de man toen mailen:
Sorry hoor dat e.a. bij jou in ’t verkeerde keelgat schoot. Doorgaans hebben mensen geen problemen met ’n voorgesprek of om hun visie te verwoorden, maar ik moet ook rekening houden met creatieve mensen zoals jij die denken, wat moet ik ermee? Eerlijk gezegd zou ik het denk ik ook even niet weten als het mij gevraagd werd. Ik zat jouw geval misschien wat op de automatische piloot en zal daarmee in komende gevallen wat anders te werk gaan.
Voor mij was het weer een les.” Geen automatische piloot maar effe afstemmen op de ander. Zijn reactie? “Ach, je moet het je niet persoonlijk aantrekken hoor. Zand erover.” Ik wil maar zeggen, er is een andere weg om met elkaar om te gaan. Valt niet altijd mee. In werksituaties krijg je soms te maken met ego’s en als je daarin meegaat krijg je dus zoiets als botsende ego’s.
In de tijd dat ik journalist ben, kreeg ik soms het gevoel op een apenrots te zitten met zich op de borst kloppende apen. Een bevriende therapeut zei eens tegen me: “Ach ja, sommige mannen blijven jongetjes die kijken wie het verst kan plassen.” Onze politicus was er ook zo een, gaf hij eerlijk toe en omdat de conflicten toenamen is hij op aanraden van zijn vrouw naar die workshop gegaan.” Hij heeft leren reflecteren op zijn leven en apenrots gedrag en het heeft zijn leven drastisch veranderd maar, zag net als ik, tot zijn verwondering dat dit apenrots gedrag zich ook voordeed in spirituele kring. “Ze hebben de mond vol over liefde en oude wijsheid, maar zijn eigenlijk net als die apen alleen maar bezig hun territorium te verdedigen.” Jaloezie en machtspelletjes, je komt het overal tegen en als je eerlijk naar jezelf ben signaleer je dat ook bij jezelf! Door op jezelf te reflecteren, even naar binnen te gaan, stuit je, als het goed is op dergelijke lagen van je ego.
De moderne wetenschap bevestigt steeds meer wat in de oude Vedische wijsheid al duizenden jaren geleden werd opgetekend: meditatie leidt tot zelfkennis. Zij bevatten een schat aan ervaring rondom bewustzijnsontwikkeling die voor iedereen beschikbaar is. En dat meditatie een helende werking kan hebben, blijkt uit het boek van Tim Park Leer ons stil te zitten. Een scepticus zoekt zin en gezondheid. Leer ons stil te zitten.”Het is het bijzonder onderhoudende verhaal van Tim Parks’ zoektocht naar genezing. Wanneer hij wordt gekweld door pijn die niemand lijkt te kunnen verklaren of verhelpen, wordt hij gedwongen een paar harde waarheden over de relatie tussen lichaam en geest, over onze hectische samenleving en over zijn schrijverschap onder ogen te zien. Na een vruchteloze gang langs de loketten van de traditionele geneeskunde vindt hij tot zijn eigen verbazing verlichting in het doen van ademhalings- en ontspanningsoefeningen. Mede uit zijn boek maar ook door de ervaringen van mensen die mediteren, blijkt dat hoofdmensen meer ervarings- en hartmensen worden. Ze worden, als het goed is, ook zachter en liefdevoller en komen van de apenrots af. En dit gaan van hoofd naar hart is in deze tijd hét medicijn voor het hectische Westen. Je kunt eindeloos vergaderen over agressie in onze samenleving maar intussen wel de agressie in jezelf voeden. Niet de kennis, niet enkel de oude kennis, het dogma, het is de reflectie die telt. Niet meegaan in die emotionele, agressieve achtbaan dus, maar gewoon even naar binnengaan, naar je binnenkamer waarin de echte oude wijsheid en vrede zetelt.
Aat-Lambèrt de Kwant
Na de meditatie…
Dan zal de stilte
alle woorden tot zich nemen
en keren de golven terug
naar de oceaan
van grondeloosheid.
En alles wat ooit gezegd is
over vrede en liefde
zal als een stralend licht
zichtbaar worden
voor de tot rust gekomen
geest.
Marcel Messing
Er is geen dag, er is geen nacht – Gedichten, gedachten en mijmeringen, Altamira-Bech 2002