India kent een levendige beleving van het hindoeïsme. De hindoetraditie is springlevend. Wie een examen heeft gaat eerst even naar de mandir om de zegening van Bhagwan te vragen. Wie erg gelukkig is, loopt even een willekeurig gebedshuis binnen om daar een woord van dank te richten tot de Almachtige. Of wie zich wil ontspannen of rustig wil mediteren gaat onder één van de statige pilaren van de tempel of in de aangrenzende tuin onder een boom zitten.
Tempels saai? Nee, niet in India. Elke straat heeft wel een mandir en elke dag zijn daar mensen te vinden, jong en oud.
Een opvallend verschil tussen het Hindoeïsme in Nederland in India is het aanpassingsvermogen. In Nederland is men minder geneigd om de tradities eens een nieuwe look te geven. Men is immers een minderheid en het kost al moeite en energie genoeg om staande te blijven in de multiculturele
samenleving waar men deel van uitmaakt.
Maar India kent de laatste vijftien jaar een spectaculaire groei en daarmee ook enorme veranderingen. Wolkenkrabbers en reusachtige winkelcentra schieten als paddenstoelen uit de grond, de grote steden zijn inmiddels voorzien van een hypermoderne metro, de getrouwe Ambassador maakt rap plaats voor de nieuwste automodellen uit Europa of Japan, dorpen worden voorzien van wireless internet en de salwar kameez moet plaatsmaken voor de spijkerbroek met topje.
India is een modern land aan het worden. Maar hoe zit het dan met de tempels?
Ik bezocht onlangs de Swaminarayan Akshardham tempel in New Delhi, en trad daarmee het nieuwe tijdperk van het Hindoeïsme binnen. Een paar begrippen die door mijn gedachten schoten tijdens mijn bezoek waren: gigantisch, overweldigend, pretpark, spectaculair, massaal, beeldschoon.
Het kostte werkelijk even moeite om de ervaring te bevatten en te laten bezinken. Ik zal wat gegevens uit het informatieboekje opsommen: 20.000 sculpturen, 234 versierde pilaren, negen versierde marmeren plafonds, 60 hectare tuin met 25.000 bomen en de lijst gaat maar door en door.
Driehonderd miljoen manuren en 11.000 vrijwilligers waren nodig om dit megacomplex in slechts vier jaar tijd op te bouwen.
Maar wat maakt deze tempel nou zo futuristisch? Loop in gedachten even met me mee. De Akshardham ligt aan de oevers van de heilige rivier de Yamuna, vlakbij satillietstad Noida. Wie uit Delhi komt per auto kan op de brug over de rivier de eerste contouren van de tempel zien. Een groot deel van het tempelcomplex is omgetoverd tot een religieus
cultuurhistorisch familiepretpark. Drie themahallen moeten een bezoeker in vier uur tijd de gehele Indiase Vedische historie en hindoecultuur uitleggen. Na enigszins overrompeld te zijn door de entree van de tempel, de groene tuin, de fonteinen, de ornamenten, de rust en vredigheid, loop ik een grote hal in: the Hall of Values. Het is er koel, bijna koud zelfs. Als er zich een groep bezoekers verzameld heeft, gaat de deur
open.
Eenmaal binnen tref ik een aantal zitbanken aan. Er staat een soort steen in het midden op een soort podium. Verder is er niets te zien. Dan gaat het licht uit Spots gaan aan, een animatiefilm verschijnt en die steen blijkt ineens te bewegen.
Er wordt uitgelegd wat je als mens eigenlijk bent, een ruwe steen die met behulp van een werktuig bijgeschaafd kan worden tot een prachtig beeldhouwwerk. De show is voorbij, een deur aan de zijkant gaat open en we mogen de volgende zaal in. Daar krijgen we een film te zien over Swami Narayan.
Door naar de volgende zaal. Er staan wat poppen onder een boom, met wat water, met een paar vissers in het midden. Het licht wordt gedimd en ineens komen de poppen tot leven, het zijn robots! De robot in het midden stelt zich voor als Ghanshyam en vertelt een verhaal over ahimsa, geweldloosheid.
Ik kreeg het gevoel in een magische wereld te zitten, net als een pretpark voelt het. Na een uur stond ik weer buiten, betoverd en gefascineerd door de wondere wereld van deze Hall of Values. We kennen allemaal het Fata Morgana van de Efteling. Maar dat er een Indiase variant op bestaat zal bij niemand bekend zijn. De Sanskruti Vihar is een bootrit die je als bezoeker meeneemt langs 10.000 jaar Vedische beschaving. Langs de oever van de rivier Sarasvati en de voet van de Himalayas. De boot is voorzien van Engelstalig commentaar bij de verschillende scènes die de revue passeren.
Ik voer langs de ashram van Acharya Charak, de geestelijke vader van de Ayurveda, het ziekenhuis van Acharya Shushrut, de uitvinder van de plastische chirurgie en bekende yogis, wetenschappers, spirituele leiders en alle belangrijke figuren van de rijke Indiase geschiedenis. Aan het einde van de rit blijft één boodschap hangen: ‘Elke ziel is goddelijk, India is het land van verlichting, de hele wereld is één familie.
De laatste hal bestaat uit een theater. Een reusachtig bioscoopscherm toont een film over het leven van Neelkanth Varni, later bekend als Bhagwan Swaminarayan.
Niet Hindi-sprekende bezoekers krijgen een draadloze hoofdtelefoon met Engelse vertaling. De film neemt de bezoeker mee op de bedevaartstocht van de dan nog jonge Neelkanth. Door de Himalayas, langs de heilige rivieren in het noorden en de tempels in het zuiden van India. Het is ontroerend om te zien hoe dit kleine jongetje op zijn barre tocht de harten van de mensen in de film, maar ook van de bezoekers, weet te winnen.
Eenmaal buiten dringt het weer tot me door dat ik eigenlijk hier ben om de tempel te bezoeken. Een tempel uniek in zijn soort met negen schitterende marmeren plafonds en zeer gedetailleerde marmeren bewerkte pilaren. In de tempel is het vredig. Mensen zijn bedwelmd door de pracht en praal.
Bij het verlaten van het tempelcomplex heb ik nog een soort roes. Het was zo veel en zo betoverend, toch tegelijk zo zuiver en spiritueel. In de Aksardham tempel (www.akshardham.com) heeft de moderne techniek het
mogelijk gemaakt om het Hindoeïsme en spiritualiteit te beleven door computerschermen, robots en een geautomatiseerde boottocht. Traditie heeft de handen ineen geslagen met het modernisme. Het Hindoeïsme in India is de 21e eeuw binnen getreden.
Karel Nijman is OHM correspondent in Delhi.