We doen vaak alsof woorden als psychotherapie en management moderne woorden zijn. Niets is minder waar. In de oudheid waren er overal op de wereld, van Griekenland, tot China en India mysteriescholen actief waarin de mensen werden ingewijd in de werelden van denken, voelen, willen, beleven, zwijgen, spreken.
Je zou grofweg een indeling kunnen maken in de verschillende klassieke management-trainings-instituten. Zoals het Griekse Samotrake model stond voor ontwikkeling van het denken, stond het Turkse Efeze voor de groeiweg van het spreken, de oude Keltische cultuur voor de bezieling van het voelen en Egypte voor de boekhouding van het willen.
Het Klassieke India staat aan de basis van het ontdekken van de Energie van het Hart. Wie in de illusie leeft iets nieuws in de wereld neer te zetten komt bedrogen uit: Public Relations, counseling, visualisatie-technieken, marketing, Neuro-Linguistisch Programmeren en Human Resource Management zijn zo oud als de weg naar… Delhi, Samotrake, Efeze, Athene Rome.
In Efeze (Turkije) stond vanouds het spreken centraal. De apostel Paulus is een van de ontdekkers van moderne communicatietechnieken. Hoe klinkt het woord uit de mond? Het woord dat uit de mond komt krijgt een klank in de oren van de ontvanger. Is er een onderscheid te maken tussen de zender en de ontvanger van de boodschap? Nee, de zender en de ontvanger staan in een merkwaardige verhouding tot elkaar. Het mysterie van het spreken is een van de mysteries van het horen.
De Griekse Aristoteles stond aan de basis van het reflecteren: het denken over het denken. Heeft de uitspraak Ik ben een andere lading dan de uitspraak Ik ben niet? Doen woorden ertoe? Want wat zit er achter de manier waarop ik denk of de manier waarop ik spreek? Het is de grote verdienste van Aristoteles geweest dat hij durfde te kijken naar de manier waarop de mens sprak en dacht. Wat voor verborgen krachten zitten daarachter?
In de Egyptische mysteriën ging het om de grote vraag: Wat kan ik willen? Ze waren voortdurend bezig om een spirituele balans op te maken van het leven van alledag. Op de debetzijde: wat kan ik willen? Op de creditzijde: wat kan ik bereiken?
De Kelten moesten een eigen weg vinden om te gaan met de stormachtige depressie in de wereld van de natuur. Hoe staan we in het leven als de grond onder onze voeten te heet wordt, wat moet ik doen als het vuur me aan de schenen gelegd wordt? De Kelten gingen de wereld van de elementen in om daar te ervaren wat de uitwerking was van de elementen op hun innerlijke belevingswereld.
Sinds de jaren zestig komt er een vijfde wiel aan de westerse filosofische en spirituele wagen. We worden steeds meer vertrouwd met de geesteswereld achter de Mahabaratha, de Bhagavad Gita en de Ramayan. Zonder kennis van Upanishads en Veda’s geen moderne filosofie! India staat aan de basis van de gnosis, wat in de middeleeuwen wel de Kennisse des Herten, de kennis van het Hart wordt genoemd. Aan de Indiase traditie hebben we begrippen als karma, darma en reïncarnatie te danken. Yoga is inmiddels een ingeburgerd begrip. Mediatie ook. Maar hebben we daarmee de Indiase denktraditie in beeld. Daarvoor is het nog te vroeg. Dat zal nog wel een paar generaties in belslag nemen…