‘Mededogen is pas echt als het volgt op bewustzijn. Mededogen zonder bewustzijn is gevaarlijk en bewustzijn zonder mededogen is egoïstisch. Een volmaakte boeddha beschikt over beide – bewustzijn èn mededogen. Als je bewust wordt, maar geen oog meer hebt voor anderen, dan sluit je je ogen; je helpt anderen niet meer, je helpt anderen niet meer bewust te worden. Je bent egoïstisch en nog steeds behept met een ego dat erg diep verankerd zit. Bewustzijn doodt de helft van het ego en de andere helft moet door mededogen aan zijn einde komen.’
Veroordelen
Bhagwan Shree Rajneesh beschrijft in een legendarisch geworden boek ‘De Tantra Visie’ dat Tantra verruiming van bewustzijn betekent. En daarmee vat hij zo ongeveer alles samen waar het om draait in het menselijk bestaan. ‘Het basisgegeven, het meest fundamentele feit dat we moeten begrijpen, is dat je diep in slaap bent en dat je wakker geschud moet worden. Tantra heeft volgens Bhagwan Shree Rajneesh, die later Osho is gaan heten, de toekomst omdat dualistische denkbeelden geen vat meer op de mens zullen hebben. ‘Die denkbeelden,’ zo schrijft Bhagwan, hebben alles veroordeeld: van voedsel, seks, relaties… tot vriendschap. De toestand waarin de mens verkeert is ondraaglijk. Tantra kan je een nieuw perspectief bieden.’
Uitwisseling
Als ik Bhagwan goed heb begrepen is Saraha de grondvester van de vorm van Tantra die hij beschrijft. Tantra heeft vele verschijningsvormen. Tantra staat ondermeer voor een respectvolle spirituele energetische uitwisseling tussen liefdespartners. Maar wie Tantra zoekt op het internet, loopt de kans in de wereld van een soort spirituele pornografie terecht te komen. De Tantra van Saraha heeft hier weinig of mee van doen.
Modder
Tantra van Saraha in de woorden Osho – Bhagwan. ‘Veroordeel nooit iets. Het is dom als je zo’n houding hebt. Door iets te veroordelen ontzeg je je zelf de kans die je gekregen had als je aandacht geschonken had aan je lagere ik. Spreek geen kwaad van de modder,want daarin verschuilt zich de Lotus; maak gebruik van de modder in die lotus te laten bloeien. Die modder is natuurlijk nog niet hetzelfde als de lotus, maar de mogelijkheid ligt er. En wie creatief is, religieus is, helpt de modder een handje om de lotus te laten groeien zodat die vrij kan komen uit de modder.’
Ontologie
Het probleem bij het spreken over bewustzijn is dat we altijd geneigd zijn om in de westerse wetenschappelijke val te trappen. De westerse wetenschap is ontologisch en materialistisch. Ze zal altijd proberen woorden gebruiken in de taal van de zijnsleer. Zo ziet men God als een entiteit, als een ontisch gegeven, geest wordt beschreven als een entiteit, als een zijnde, het menselijke ego wordt beschreven als een soort innerlijk draakje, een innerlijk entiteitje en zo wordt ook bewustzijn beschreven als een zijnsfenomeen, als een zijnde. Ik heb het voor mijn persoonlijke ontwikkeling aan Adi Da Samraj te danken dat ik die ontologische valstrik doorzie. Adi Da waarschuwt er zelfs voor om ons ego niet als entiteit te zien, want dan laat hij zich niet ontmaskeren. ‘Ego is not an antity, it’s an activity.’ Briljant gezien van spiritueel leermeester. Zo moet bewustzijn ook niet gezien worden als een ontisch gegeven, als een zijnde, maar als een activiteit van de Liefde.